Omgevingswet algemeen
Vanaf 1 januari 2024 geldt de nieuwe Omgevingswet. Deze wet voegt verschillende wetten over onder andere bouwen, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water samen tot één wet. De wet heeft gevolgen voor overheden, initiatiefnemers van bouwactiviteiten en inwoners. Hieronder wordt ingegaan op de hoofdlijnen van deze wet, wat de gevolgen voor u kunnen zijn als initiatiefnemer of als inwoner.
Wat is de Omgevingswet?
De Omgevingswet bepaalt wat iemand mag en moet doen als diegene iets wil ontwikkelen dat gevolgen heeft voor milieu, natuur, lucht, water, bodem, gebouwen, woningen en wegen. Bijvoorbeeld als iemand een bedrijf of woning wil bouwen of slopen. Of als een boer zijn stallen voor iets anders wil gebruiken dan voor het houden van vee.
Gaan ook andere overheden hun regels samenvoegen?
Ja. De Omgevingswet verplicht ook provincies, waterschappen en gemeenten om hun regels over de fysieke leefomgeving samen te voegen tot één regeling. De provincie doet dat in een zogenaamde Omgevingsverordening, het waterschap in een Waterschapsverordening en de gemeente in een Omgevingsplan.
Wat willen we bereiken met de Omgevingswet?
Regels worden overzichtelijker en duidelijker doordat we deze samenvoegen. Daardoor verdwijnen ook tegenstrijdige regels.
Het aanvragen en het verlenen van een omgevingsvergunning zal makkelijker gaan. Dat komt doordat de Omgevingswet makkelijker is. En doordat er één digitaal loket komt met alle informatie over de regels die gelden.
Wat is het Digitaal Stelsel Omgevingswet?
Het Digitaal Stelsel Omgevingswet is het geheel van digitale systemen die alles regelen over de Omgevingswet. Denk bijvoorbeeld aan:
Een landelijke website waar iedereen de regels kan vinden en een omgevingsvergunning kan aanvragen.
Het uitwisselen van gegevens tussen overheden, inwoners en bedrijven.
Of alles sneller en makkelijker kan, hangt erg af van het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Dit Digitaal Stelsel Omgevingswet is vergelijkbaar met het huidige Omgevingsloket Online, de Activiteitenbesluit Internet Module en Ruimtelijkeplannen.nl.
Gaat er veel veranderen voor de gemeente Oosterhout en haar inwoners?
In de gemeente Oosterhout werken we al een paar jaar op de manier die de Omgevingswet nu van ons vraagt. Er komen wel wat nieuwe woorden bij en soms zullen we een andere werkwijze gebruiken dan nu. De meeste inwoners van Oosterhout zullen hier niet veel van merken.
Wel wordt het makkelijker om erachter te komen welke regels waar gelden. En of iemand een omgevingsvergunning moet aanvragen of een melding moet doen. En zo ja, bij wie. Dit lezen inwoners op een nieuwe landelijke website. Ook kunnen inwoners via deze website een omgevingsvergunning aanvragen of een melding doen.
Welke instrumenten heeft een gemeente in de Omgevingswet?
Een gemeente krijgt in de Omgevingswet vier instrumenten om haar taken uit te voeren. Dit zijn:
1. omgevingsvisie;
2. programma;
3. omgevingsplan;
4. omgevingsvergunning.
Wat is een omgevingsvisie?
In een omgevingsvisie legt een gemeente haar doelen vast. Het gaat om doelen die een gemeente over een lange periode willen halen. Deze doelen gaan over de fysieke leefomgeving. Daarmee bedoelen we bijvoorbeeld natuur, milieu, lucht, water, bodem, gebouwen, woningen en wegen. Een omgevingsvisie houdt rekening met al deze onderdelen. Een gemeente heeft één omgevingsvisie voor de hele gemeente.
In een gemeente hebben we niet alleen te maken met de fysieke leefomgeving. Het is ook belangrijk om te kijken naar sociale onderwerpen. Hoe de fysieke leefomgeving eruitziet heeft invloed op hoe we ons voelen en gedragen. En andersom. Daarom hebben we in de omgevingsvisie voor Oosterhout ook sociale doelen meegenomen. Doelen waar we samen met dorpen, wijken en buurten aan gaan werken. Zo krijgen we meer voor elkaar.
Op 23 november 2021 heeft de gemeenteraad van Oosterhout een omgevingsvisie vastgesteld.
Wat is een programma?
Een gemeente kan een omgevingsvisie verder uitwerken in programma’s. Dit kan per onderwerp of per gebied. Een programma kan bijvoorbeeld zijn: een visie, een beleidsdocument of een uitvoeringsplan. Je kunt dit vergelijken met de huidige situatie. Nu beschrijft onze structuurvisie de doelen voor een lange periode. Voor het onderwerp verkeer hebben we dit uitgewerkt in de mobiliteitsvisie.
De gemeente Oosterhout wacht niet met het aanpassen van haar visies, beleidsdocumenten en uitvoeringsplannen totdat de Omgevingswet geldt. Als het nodig is om iets aan te passen, dan doen we dat. Nu doen we dat nog onder de naam visie, beleidsdocument of uitvoeringsplan. Onder de Omgevingswet noemen we dat dus een programma.
Zodra de Omgevingswet geldt, heten alle bestaande beleidsdocumenten, visies en uitvoeringsplannen vanzelf ’programma’. Deze blijven dus gelden en hoeven niet opnieuw te worden vastgesteld. Het werk wat we nu doen, is dus niet voor niets.
Wat is een omgevingsplan?
In een omgevingsplan staan alle regels van de gemeente, die over de fysieke leefomgeving gaan. Denk aan regels voor een uitrit of het verbouwen van een woning. Het is te vergelijken met de huidige bestemmingsplannen waaraan regels uit andere verordeningen zijn toegevoegd. Zoals de regels voor een uitritvergunning uit de Algemene Plaatselijke Verordening.
De Omgevingswet verplicht gemeenten om uiterlijk 2029 omgevingsplannen te hebben voor de hele gemeente. Tot het moment dat er een omgevingsplan voor een gebied is vastgesteld, gelden het bestemmingsplan en andere lokale regels zoals de Algemene Plaatselijke Verordening.
Nadat de Omgevingswet gaat gelden, gaan we omgevingsplannen maken. Tot die tijd passen we de huidige bestemmingsplannen aan. Zo zijn ze actueel wanneer de Omgevingswet gaat gelden. We kunnen dan makkelijker omgevingsplannen gaan maken. En u als inwoner van Oosterhout heeft tot die tijd actuele bestemmingsplannen die u op internet kan raadplegen.
Wat is een omgevingsvergunning?
Voor sommige activiteiten moet een inwoner of ondernemer een omgevingsvergunning aanvragen. Denk aan het verbouwen van een woning of het aanleggen van een uitrit. Dit is ook zo met de Omgevingswet. Het bekijken van de regels en het aanvragen van een vergunning gaat via een landelijke website.
Wat verandert er dan wel?
De grootste veranderingen gaan over:
De bouwtechnische toets bij een bouwplan;
De manier waarop we kunnen afwijken van een omgevingsplan;
De eisen waaraan een Omgevingsdialoog moet voldoen.
Wat verandert er aan de bouwtechnische toets?
Nu toetst de gemeente een aanvraag voor een bouwactiviteit aan het bestemmingsplan en het bouwbesluit. Dit laatste heet de bouwtechnische toets.
Met de nieuwe Omgevingswet toetst de gemeente alleen nog aan het Omgevingsplan. Private partijen voeren de bouwtechnische toets uit. Een inwoner of ondernemer schakelt zelf een private partij in. Deze partij houdt ook toezicht tijdens de bouw.
Dit is geregeld in de Wet kwaliteitsborging bouw (Wkb). Deze wet treedt gelijk met de Omgevingswet in werking, hoogstwaarschijnlijk op 1 juli 2023. Op de pagina Bouwaanvraag na inwerking omgevingswet vindt u meer informatie over hoe dit in de praktijk werkt.
Wat verandert er aan de wijze waarop ik kan afwijken van een omgevingsplan?
Afwijken van een Omgevingsplan gaat anders dan dat nu gebeurt bij het afwijken van een bestemmingsplan. Deze veranderingen zijn niet in alle gevallen even groot. Maar het is wel goed om hierover op tijd informatie te vinden. Dit geldt vooral voor grotere afwijkingen, zoals ontwikkellocaties voor woningbouw. Bij grote afwijkingen moet een inwoner of ondernemer misschien nu al een keuze maken over de manier waarop hij wil gaan afwijken van het bestemmingsplan of omgevingsplan. Meer informatie hierover vindt u op de pagina Gevolgen voor uw initiatief of aanvraag vergunning.
Wat verandert er aan de omgevingsdialoog?
Soms passen initiatieven niet in een bestemmingsplan. De gemeente eist dan dat de initiatiefnemer in overleg gaat met omwonenden en andere belanghebbenden. Dit noemen we de omgevingsdialoog.
Door een omgevingsdialoog krijgt de initiatiefnemer inzicht in de wensen, belangen en bezwaren van de omgeving. Bijvoorbeeld van buren, omliggende bedrijven of andere mensen die iets merken van het plan. De initiatiefnemer kan rekening houden met deze wensen, belangen en bezwaren in het verdere ontwerp van zijn plan. Dit leidt tot een beter plan voor de omgeving. Door rekening te houden met de wensen, belangen en bezwaren, is er waarschijnlijk ook minder bezwaar en beroep. Daardoor gaat het sneller en kost het minder voor de initiatiefnemer.
De gemeente Oosterhout heeft regels voor het voeren van een omgevingsdialoog. Deze regels gelden nu al. Als Omgevingswet geldt, scherpen we deze regels aan. Ook dan blijft het verplicht om een Omgevingsdialoog te voeren als een initiatief niet past in het Omgevingsplan. Alleen zullen er nog meer eisen zijn waaraan een omgevingsdialoog moet voldoen.
Op de pagina Omgevingsdialoog vindt u meer informatie over de omgevingsdialoog zoals die nu geldt. Deze informatie wordt aangepast zodra de inwerkingtreding van de Omgevingswet plaatsvindt.
Waar vind ik meer informatie over de Omgevingswet?
Algemene informatie over de Omgevingswet vindt u op de website van het Informatiepunt Leefomgeving.
